UP Baguio statement on the 1989 UP-DND accord unilateral abrogation
Kami sa Unibersidad ng Pilipinas Baguio ay kaisa ng buong pamayanan ng Unibersidad ng Pilipinas na mariing tumututol sa pagpapatigil ng Kagawaran ng Tanggulang Pambansa (Department of National Defense) sa kasunduang UP-DND na nilagdaan noong 1989.
Sa bisa ng kasunduang pinagtibay noong Hulyo 30, 1989 ng pangulo ng Sistemang Unibersidad ng Pilipinas Jose V. Abueva at ng kalihim ng DND Fidel V. Ramos, nagkakasundo ang unibersidad at ang pamahalaan sa pagsunod sa mga alituntuning pumapalibot sa ugnayan ng UP at ng mga puwersang militar at pulis kabilang na ang pagbabawal sa presensiya ng militar at pulis sa mga kampus ng UP nang walang pahintulot mula sa administrasyon ng unibersidad.
Ang kasunduang ito ay hindi lamang sumasagisag sa kasaysayan ng pagtatanggol sa konstitusyonal na karapatan sa kalayaang akademiko at sa karapatan sa pamamahayag. Kumakatawan din ang kasunduang ito sa pagkakaunawaan ng pamahalaan at ng UP kaugnay sa kahalagahan ng pagpapanatili sa unibersidad bilang lunan ng kapayapaan na hindi sinasagkaan ng banta ng pagsikil, na mainam sa paghubog ng malaya, mapanuri, at malikhaing pag-iisip.
Ayon sa liham ni Kalihim Delfin N. Lorenzana kay Pangulong Danilo L. Concepcion, sa pagtingin ng kasalukuyang pamunuan ng DND ang kasunduang ito ay balakid sa pagbibigay ng epektibong serbisyong panseguridad at pagpapanatili ng kaligtasan at kaayusan para sa mga mag-aaral, kaguruan, at mga empleado ng UP. Taliwas rito, naniniwala kami na sa bisa ng mga kasalukuyang umiiral na batas na alinsunod sa Konstitusyon, at kasabay ng Kasunduang UP-DND, maaaring gampanan nang makatuwiran at makatarungan ng mga puwersa ng pamahalaan ang kanilang tungkulin kabilang na ang tinutukoy ni Ginoong Lorenzana na kanilang hangaring protektahan ang kapakanan ng kabataan. Dagdag pa rito, ang akto ng DND na pagbubuwag ng nabanggit na kasunduan ay hindi garantiya na magagampanan nang payapa at makatarungan ng militar at pulis ang kanilang tungkuling ipagtanggol ang mamamayan, sa harap ng kaliwa’t kanang paglabag sa karapatang pantao na kinasasangkutan ng mga kasapi ng mga ahensiyang ito ng kasalukuyang pamahalaan.
Sa halip, ang aktong ito ng DND na ipawalang-bisa ang kasunduan ay dumaragdag sa pagsikil sa mapanuring pag-iisip, kalayaang akademiko, kalayaan sa pagtitipon, at sa karapatan sa pakiki-anib, na nagbubunsod ng intimidasyon. Sa nakaraang ilang taon, nasaksihan natin ang mga banta sa UP kabilang ang budget cut, red-tagging, militarisasyon sa kampus, at ang mga maaaring idulot ng Anti-Terrorism Law – lahat ng ito ay lumalabas na bahagi ng walang-tigil na pagtatangka ng ilang instrumento ng pamahalaan na maghasik ng takot sa unibersidad upang huwag gampanan ang papel nito bilang kritiko.
Muli naming binibigyang diin ang aming paninindigan na ang panghihimasok ng mga puwersang militar at pulis sa mga kampus – na labag sa Konstitusyon – ay nangangahulugan lamang ng di-nagagabayang pagtatangka ng mga ahensiyang ito ng pamahalaan upang resolbahin ang masasalimuot na mga suliraning panlipunan.
Pinaninindigan din namin na, sa halip, ang mga paaralan gaya ng UP ang patuloy na nagbibigay ng konteksto sa mga kalagayang panlipunan, sa pamamagitan ng pananaliksik, taliwas sa mga ulat ng ilang instrumento ng pamahalaan na malisyosong nagbabansag sa mga progresibong indibidwal at organisasyon bilang mga kaaway ng estado. Ang mga unibersidad gaya ng UP ay mga institusyong patuloy na nagsusulong sa kapayapaan at katarungan habang pinananatili ang mga institusyong ito bilang ligtas na lunan at pugad ng kapayapaan. Sa ganitong paraan, patuloy na pinangangalagaan ng UP ang mapanuring pag-iisip na nagbubunga ng ikahuhusay ng bayan at ng mga mamamayan. Nagpapatuloy rin ang di-matatawarang ambag ng UP at ng mga produkto nito sa bayan, na higit sa kahusayang akademiko ay ang marubdob na hangaring maglingkod sa sambayanan.
Kami sa UP ay patuloy na gagampanan at ipaglalaban ang aming papel bilang mga manunuri ng lipunan at instrumento ng pagbabago, sapagkat aming mariing pinaniniwalaan na ang pagtataguyod ng malayang pag-iisip at malayang pagpapahayag ay marapat walang balakid at walang busal sa bibig. — UNIVERSITY COUNCIL, University of the Philippines Baguio